*با ما (گروه بازرگانی فلاحی) همراه باشید.
همانطور که می‌دانید، کلاچ یکی از بخش‌های مهم یک خودرو است که از قطعاتی همچون دیسک کلاچ، صفحه کلاچ، بلبرینگ کلاچ، کابل کلاچ و … تشکیل شده است. یکی از موارد مهمی که در مورد این سیستم وجود دارد، توجه به تمام شدن صفحه کلاچ است. در این مقاله به نشانه‌های تمام شدن صفحه کلاچ و مواردی که باعث کاهش عمر این قطعه می‌شود پرداخته شده است.
نقش صفحه کلاچ در سیستم کلاچ
صفحه کلاچ که یکی از قطعات مهم در سیستم انتقال قدرت است، قطعه‌ای مصرفی است که با گذشت زمان در اثر کار کردن عمر آن تمام می‌شود و نیاز به تعویض دارد. زمانیکه پای خود را بر روی پدال کلاچ قرار می‌دهید، صفحه کلاچ قدرتی که توسط موتور تولید می‌شود را بوسیله اصطکاک و چرخش با فلایویل به گیربکس منتقل می‌کند. کلاچ در حالت کلی به عنوان یک وسیله کنترلی برای انتقال نیروی موتور استفاده می‌شود. برای عمر صفحه کلاچ معمولاً بر اساس نوع خودرو، مدت زمانی بر اساس میزان کارکرد خودرو تعیین می‌شود. زمان معقول برای تعویض صفحه کلاچ برای برخی خودروها 50 تا 60 هزار کیلومتر است که البته باید در نظر گرفت که عمر این قطعه به شدت به نوع رانندگی و شرایط آن بستگی دارد. برای مثال اگر شما در شهری زندگی می‌کنید که با ترافیک‌های شدید مواجه می‌شوید، به دلیل استفاده زیاد از این قطعه، عمر آن کاهش می‌باید؛ و برعکس اگر مسیرهای پرتردد شما، مسیرهای اتوبانی و یا جاده‌ای است، به دلیل اینکه از کلاچ کمتر استفاده می‌شود، عمر این قطعه ممکن است به بالای 70 هزار کیلومتر برسد.
علائم تمام شدن صفحه کلاچ
- گاز هرز خوردن خودرو
یکی از شایع‌ترین نشانه‌های تمام شدن صفحه کلاچ، گاز خوردن هرز در حال حرکت است. در این صورت باید فورا صفحه کلاچ مورد بررسی قرار گیرد. در این زمان وقتی که به خودرو گاز می‌دهید، دور موتور بالا می‌رود؛ اما زمانیکه برای مثال خودرو را در دنده 2 قرار می‌دهید، سرعت به حدی که می‌خواهید نمی‌رسد و به نظر می‌رسد که خودرو گاز هرز می‌خورد. اگر به این مساله توجه نکنید، علاوه بر اینکه مصرف بنزین بالا می‌رود، فشار زیادی به گیربکس وارد شده و ممکن است هزینه‌هایی بسیار بیشتر از تعویض صفحه کلاچ برایتان دربر داشته باشد.- لزرش خودرو در زمان شروع حرکت
اگر زمانیکه خودرو را روشن کرده و آن را در دنده یک قرار می‌دهید و با رها کردن کلاچ، در هنگام شروع حرکت خودرو شروع به لرزش می‌کند، نشانه آن است که صفحه کلاچتان تمام و یا خراب شده است. از سوی دیگر تاب برداشتن صفحه کلاچ در اثر عدم نصب صحیح این قطعه نیز می‌تواند باعث لرزش خودرو شود. در این مورد نیز زمانیکه پای خود را از روی پدال کلاچ برمی‌دارید، لرزش را بیشتر حس خواهید کرد.- سفت و خشک بودن پدال کلاچ
یکی دیگر از نشانه‌های تمام شدن و یا خرابی صفحه کلاچ، سفتی پدال کلاچ در زیر پا است. در این حالت پدال کلاچ سفت شده و حالت فنری خودرو را از دست می‌دهد- به عقب پرتاب شدن پا و سر و صدای دنده
اگر زمانیکه پدال کلاچ را رها می‌کنید، پایتان با سرعت به عقب پرتاب می‌شود، باید به تمام شدن صفحه کلاچ شک کنید. از طرف دیگر در صورت خرابی و یا تمام شدن اسن قطعه، زمانیکه قصد تعویض دنده دارید، سروصدای عجیبی از دنده‌ها خواهید شنید.- بد جا رفتن دنده
اگر صفحه کلاچ تمام شده باشد، دنده به درستی جا نمی‌رود. این مساله در مورد دنده عقب و دنده یک بیشتر اتفاق می‌افتد. نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که، اگر سخت جا رفتن دنده برای تمامی دنده اتفاق می‌افتد، به احتمال زیاد روغن گیربکس تمام شده است و نیاز به تعویض روغن است.- عدم خاموش شدن خودرو
از دیگر نشانه‌های خراب شدن و تمام شدن صفحه کلاچ، خاموش نشدن خودرو است. در اینگونه مواقع زمانیکه خودرو را در دنده 2 قرار می‌دهید و آن را به حال خود رها می‌کنید، خودرو خاموش نمی‌شود و حرکت می‌کند. در این صورت باید نسبت به تعویض صفحه کلاچ اقدام کنید.- داغ شدن دیسک و صفحه کلاچ
از آنجایی که عملکرد صفحه کلاچ به صورت اصطکاکی است، در صورتی که این قطعه حتی زمانیکه از کلاچ
زیاد استفاده نکرده‌اید داغ است، نشانه‌ای از خرابی صفحه کلاچ است
چه عواملی باعث کاهش عمر صفحه کلاچ می‌شود؟
اگر چه صفحه کلاچ یک قطعه مصرفی است و به مرور تمام شده و نیاز به تعویض دارد، اما برخی موارد باعث کاهش عمر این قطعه می‌شود. در ادامه به برخی از موارد اشاره شده است:
کلاچ و ترمز گیری به صورت مداوم و پشت سر هم به شدت باعث کاهش عمر صفحه کلاچ می‌شود. افرادی که مجبور به رانندگی در مسرهای پرترافیک هستند، به دلیل استفاده زیاد از کلاچ، خیلی زودتر از موعد مجبور به تعویض این قطعه هستند.
- عادت غلط تکیه دادن پا بر روی پدال کلاچ
یکی از مواردی که به خصوص در مورد افراد مبتدی در رانندگی اتفاق می‌افتد، قرار دادن بیش از حد پا بر روی پدال کلاچ است. این افراد حتی در سرعت نیز پای خود را به صورت آهسته بر روی پدال کلاچ قرار می‌هند تا در صورت لزوم سریعا ان را فشار دهند. همین مساله باعث درگیر شدن صفحه کلاچ شده و در طولانی مدت باعث کاهش عمر قطعه می‌شود. در واقع تماس اندک پا با پدال کلاچ باعث کاهش عمر صفحه می‌شود. لذا برای جلوگیری از این مساله عات کنید که پس از تعویض دنده پای خود را از روی پدال بردارید و در حین رانندگی پا را بر روی آن تکیه ندهید.
عادت به رانندگی با شتاب بالا، حرکات مارپیچی و ترافیک شدید، به مرور باعث کاهش عمر سیستم کلاچ خودرو می‌شود. حرکت با شتاب بالا در اتوبان‌ها طبیعی است، اما اگر این حرکت را در جاهایی که مدام با موانع و ترافیک روبه رو می‌شوید، زیاد انجام می‌دهید، به طور قطع صفحه کلاچ خود را باید زودتر از موعد تعویض کنید.
- رانندگی در سربالایی‌های تند
معمولا رانندگی در سربالایی، فشار زیادی به خودرو وارد می‌کند. اگر در استفاده از دنده‌ها در این مسیرها تبحر داشته باشید، اثر بد این مساله را کاهش می‌دهید. اگر به رانندگی با سرعت بالا در سربالایی‌ها عادت داشته باشید، این مساله در دراز مدت به شدت باعث کاهش عمر صفحه می‌شود. بهتر است در سربالایی‌ها با دنده سنگین حرکت کنید.
- وزن خودرو و بالا بودن تعداد سرنشینان خودرو
هر خودرو با توجه به استانداردها، توان تحمل میزان مشخصی از وزن را دارد. این مساله مخصوصا در سربالایی و یا سرپایینی به شدن می‌تواند مساله آفرین شود. تحمیل بار بیشتر از حد استاندارد باعث تمام شدن صفحه کلاچ زودتر از موعد شود.
نکاتی در مورد تعویض صفحه کلاچ:
- در صورتی که نیاز به تعویض صفحه کلاچ داشتید، حتما به این مساله دقت کنید که تعویض صفحه کلاچ یک کار تخصصی است و هرگز نباید آن را به یک تازه کار سپرد. سعی کنید به افراد متخصص در حوزه تعویض کلاچ مراجعه کنید.
- گاهی مشاهده می‌شود که برخی افراد به جای تعویض صفحه کلاچ به سراغ عوض کردن لنت‌های دیسک می‌روند. در نظر داشته باشید که این کار هرگز پیشنهاد نمی‌شود؛ و توصیه می‌گردد با سر آمدن عمر صفحه کلاچ حتما نسبت به تعویض آن اقدام کنید.
- دیسک و صفحه کلاچ قطعات حساسی هستند و در زمان نصب حتما باید به نکات نصب آن‌ها توجه کرد. تنظیم صحیح سیم کلاچ، روغن کاری بلبرینگ کلاچ، نحوه پستن پیچ‌ها و … از مواردی است که در هنگام تعویض سیستم کلاچ باید به آن توجه نمود.
- حتما به صورت دوره ای صفحه کلاچ را بررسی کنید. این بررسی شامل بررسی صفحه از لحاظ ساییدگی و یا چرب بودن لنت‌ها است. شل شدن پرچ‌ها، فنر و یا وجود نشانه‌های ترک و یا شکستگی از مواردی است که حتما باید در بررسی‌ها به آن‌ها دقت کرد.
- در صورت مشاهده چربی حتما دلیل آن را بررسی کرده و در صورت لزوم کاسه نمدها و واشرها را تعویض کنید.
سخن پایانی:
یکی از نکاتی که در مورد لوازم یدکی خودرو باید همواره در نظر داشت این است که به دلیل وجود قطعات تقلبی در بازار، امکان تشخیص قطعه اصل از تقلبی کار بسیار دشواری است. به طوریکه انجام این کار برای مکانیک کاران و متخصصان این حوزه نیز سخت است. تنها راه اطمینان از خرید قطعه اصل و باکیفیت مراجعه به برندهای معتبر لوازم یدکی است.
