آشنایی با فنر لول در خودرو
*با ما (گروه بازرگانی فلاحی) همراه باشید.
احتمالا شما هم نام فنر لول خودرو را شنیده‌اید یا حداقل اندکی آشنایی با آن دارید. می دانیم که تنوع در انواع، کارایی و جنس محصول سبب شده تا انتخاب آن با مشکل روبه رو گردد.
فنر لول یکی از مهم‌ترین اجزای سیستم تعلیق است که یکی از وظایف آن دفع و خنثی سازی ضربات و تکان‌های ناشی از عبور از سطوح ناهموار جاده است. در سیستم تعلیق خودرو وجود دو قطعه در کنار یکدیگر ضروری است. به عبارتی این دو قطعه مکمل یکدیگر هستند. کمک فنر و فنر خودرو در کنار یکدیگر عملکرد مناسبی خواهند داشت و در صورت خرابی یکی از آن‌ها، دیگری به تنهایی قادر به انجام وظایف خود نیست.
فنر لول که یکی از انواع فنرهای خودرو محسوب می‌گردد که وظایف و نقش‌های زیادی بر عهده داشته و وجود آن در کنار کمک‌ها ضروری است. یکی از مهم‌ترین نقش‌های آن جلوگیری از چپ شدن خودرو بر روی پیچ‌های جاده است.
فنر لول چیست و چه کاربردی در خودرو دارد؟
فنر لول، قطعه‌‌ای است که به صورت حلقه‌های متناوب یا مارپیچ شکل به دور کمک فنر تابیده شده است. تعداد حلقه‌ها، ارتفاع و قطر میله در مقاومت و قدرت فنر تاثیر گذار هستند. به گونه‌‌ای که هر چقدر قطر آن بیشتر باشد، فنر مقاومت‌تر و پرقدرت‌تر است.
وظیفه این نوع فنر خنثی کردن ضربات و ارتعاشات سطح جاده و همچنین تنظیم سطح ارتفاع خودرو و برقراری تعادل بر روی پیچ‌های خطرناک است.
فنر لول از چه جنسی تهیه می‌گردد؟
مواد اولیه اصلی که در تهیه و ساخت فنرلول مورد استفاده قرار می‌گیرد، فولاد است. اما به دلیل خشکی آن، مواد دیگری نیز در کنار فولاد مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این اقدام فنر از حالت خشکی بیرون آمده و انعطاف پذیر خواهد بود. به خاطر داشته باشید که امروزه با توجه افزایش مواد اولیه، برخی از شرکت‌های سازنده، به دلیل عدم رعایت مقدار استاندار مواد، محصولات بی کیفیت را روانه بازار می‌کنند.
به همین دلیل توصیه می‌کنیم قطعات خودرو را از مراکز معتبر تهیه کنید. شکستگی یا خرابی قطعه‌‌ای مانند فنر لول موجب آسیب به سایر قطعات سیستم تعلیق خودرو خواهد شد.
انواع فنر لول
فنرهای لول در انواع مختلفی تهیه و توزیع می‌گردند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:
فنر لول شرکتی
این نوع فنر یکی از رایج‌ترین فنرها در انواع خودروها به شمار می‌رود. فنر شرکتی، با ارتفاع مناسب و میزان حفظ تعادل استاندارد که مطابق با استانداردهای جهانی توسط شرکت سازنده خودرو به کار گرفته می‌شود. به منظور کارایی و عملکرد بهتر فنرها، آن‌ها را در شرایط مختلف‌اندازه گیری و تست می‌کنند. سپس بعد از انجام یک سری اقدامات بر روی خودروها نصب خواهند شد.
فنر لول اسپرت
عده‌‌ای از جوانان یا بهتر است بگوییم که برخی از افراد، تمایل به پایین آوردن سطح ارتفاع خودروی خود دارند. به همین منظور با مراجعه به تعمیرگاه، اقدام به تعویض فنر شرکتی با فنر لول اسپرت می‌کنند. اگر چه پایین آوردن سطح ارتفاع خودرو، عبور از برخی از جاده‌ها را سخت می‌کند اما تعادل خودرو را بر روی پیچ‌ها بیشتر حفظ می‌کنند.
فنر میله پیچشی
این نوع فنر بیشتر بر روی خودروهای اروپایی به کار برده می‌شود. فنر میله پیچشی بر خلاف فنرهای دیگر خم یا جمع نمی‌شود و نیاز به تعمیر یا نگهداری ندارد. بلکه همانطور که از روی نامش پیداست، به دور خود می‌پیچد. شکل ظاهری این قطعه، مانند حروف L انگلیسی است. یک سر این فنر به شاسی خودرو و سر دیگر آن به چرخی که باید به حالت تعلیق در آید، متصل است.
فنر لول ریگلاژی
تنظیم ارتفاع فنر خودرو به حالت دلخواه یکی از خواسته‌های اغلب رانندگان است. همانطور که می‌دانید، ریگلاژ به معنای تنظیم کردن است. فنرهایی که از نوع ریگلاژی ساخته و تهیه می‌شوند، پیچ تنظیم داشته و به راحتی قابل تنظیم هستند. این نوع فنرها از محبوبیت بالایی بر خوردار هستند.
فنر تخت
فنرهای تخت یکی از قدیمی‌ترین نوع فنرها هستند که در اغلب خودروهای قدیمی مانند پیکان به چشم می‌خورند. این نوع فنرها از یک سری صفحات و ورقه‌های تخت روی هم تشکیل شده است که در صورت ضربه بر روی هم می‌لغزند.
فنر بادی
در ایران به این نوع فنرها مشبک بادی نیز گفته می‌شود. فنر بادی از یک استوانه پلاستیکی ساخته شده که درون آن با هوای فشرده پر شده است. نرمی و لطافت این نوع فنرها موجب محبوبیت آن‌ها شده و خواستار زیادی دارد. البته هزینه نگهداری از فنرهای بادی نسبتا گران است.
فنر لاستیکی
همانطور که از نام آن مشخص است، این نوع فنر از لاستیک تهیه گشته است. دکتر الکس اولین نفری بود که از این نوع فنر رونمایی کرد. فنر لاستیکی، حجم کمی‌داشته و انعطاف پذیر و البته ضعیف است. به همین علت اولین بار بر روی یک خودروی مینی مورد استفاده قرار گرفت. ضعیف بودن این فنر موجب گشت تا در خودروهای دیگر مورد استفاده قرار نگیرد. امروزه تنها در برخی از دوچرخه‌ها یا موتورسیکلت‌ها به کار برده می‌شود.
مزایا و معایب فنر لول
مزایا
- فنر لول به شکل مارپیچ تولید گشته و روانه بازار شده است. این نوع فنرها مقاومت خوبی داشته و طول عمر بالایی دارند.
- مقاومت و طول عمر بالای این قطعات سبب افزایش کارایی آن‌ها و استفاده در نقاط مختلف خودرو گشته است.
- این نوع فنر دارای ظاهری ساده بوده و تنظیمات پیچیده‌‌ای ندارد.
- احتمال خرابی یا پوسیدگی در این نوع فنرها پایین است. درواقع فنرلول در دراز مدت دچار فرسودگی می‌گردد.
معایب
- این نوع فنرها تحمل وزن بالا را نداشته که یکی از نقاط ضعف آن‌ها به شمار می‌رود. عدم تحمل وزن بالا بر عملکرد آن‌ها در طولانی مدت تاثیر منفی گذاشته و موجب آسیب به خودرو و لاستیک‌های آن می‌گردد.
برخی از مشکلات فنر لول
علاوه بر ضعف در تحمل وزن، ممکن است که برای این قطعه مشکلاتی نیز به وجود آید که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
شکستن فنر
علارقم مقاوم و بالابودن طول عمر این قطعه، امکان شکستگی آن وجود دارد. ممکن است که به دلایلی چون خستگی، فرسودگی یا زنگ زدگی این قطعه دچار شکستگی گردد. فنرلول در کنار چرخ‌ها قرار گرفته‌اند. در صورت شکستگی امکان آسیب به چرخ‌ها وجود دارد.
خستگی فنر
عبور از سطوح ناهموار و جاده‌های غیر استاندارد، موجب بالارفتن زمان کاری آن و خستگی فنر لول می‌گردد. همانطور که در ابتدا اشاره کردیم، این قطعه به منظور جذب و دفع ضربات و تکان‌های جاده مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین هرچقدر مقدار ضربات بیشتر باشد، خستگی و فرسودگی فنر بیشتر است.
خستگی فنر موجب، ترک و در نهایت شکستگی این قطعه می‌گردد.
فنرهای گرم شده و کوتاه شده
اسپرت کردن خودرو، واژه‌‌ای است که در بین اغلب جوانان باب شده و از محبوبیت زیادی بر خوردار است. همانطور که در بخش انواع فنر اشاره کردیم، فنر اسپرت به همین منظور تعبیه شده است. اما برخی افراد از روش‌های غیر اصولی دیگر استفاده می‌کنند.
عده‌‌ای از آن‌ها به جای استفاده از روش اصولی و تغییر فنر شرکتی به فنر اسپرت،اندازه فنر را کوتاه می‌کنند. در حالیکه این روش به طور کامل اشتباه است. همانطور که گفتیم، معیارهایی چون تعداد حلقه و‌اندازه در عملکرد فنر و مقاومت آن تاثیرگذار هستند. با انجام این کار مقاومت فنر کاهش می‌یابد.
عده‌‌ای از آن‌ها به جای استفاده از روش اصولی و تغییر فنر شرکتی به فنر اسپرت،اندازه فنر را کوتاه می‌کنند. در حالیکه این روش به طور کامل اشتباه است. همانطور که گفتیم، معیارهایی چون تعداد حلقه و‌اندازه در عملکرد فنر و مقاومت آن تاثیرگذار هستند. با انجام این کار مقاومت فنر کاهش می‌یابد.
از سوی دیگر گرم کردن فنر، روش دیگری است که برای کوتاه کردن ارتفاع آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. تبعات و مشکلات انجام این کار از کوتاه کردن آن بیشتر است. در این روش ضریب فنر دچار اخلال شده و عملکرد مناسبی نخواهد داشت.
تغییر در ضریب و‌اندازه فنر
اغلب فنرها با توجه به جنس و حالت فیزیکی آن‌ها، ضریب فنر نیز متفاوت است. عدم آشنایی با ضریب فنر و تعویض یا جایگزینی اشتباه آن‌ها، موجب اخلال در جذب انرژی فنرها و عملکرد آن‌ها می‌گردد. قرار دادن فنر با ضریب‌های متفاوت، موجب خرابی و ایجاد مشکل در فنی خودرو و ایستایی خودرو می‌گردد.
نحوه تهیه و تولید فنر لول
تهیه و ساخت فنر لول در کشورهای پیشرفته بر اساس یکی سری استانداردها انجام می‌گیرد. مطمئنا قطعاتی که اینگونه تولید می‌شوند، از کیفیت بیشتری برخوردارد هستند. از جمله معیارهای استاندارد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سیم مفتول فنر باید بین 1 تا 30 میلی متر باشد.
- سطوح فنر باید بین سطح مقطع گرد، چهارگوش و بیضی باشد.
- از فولادهای کربنی، ضد زنگ آلیاژی، سوپر آلیاژی، فسفر، برنز و … به عنوان مواد اولیه استفاده شود.
- 15 میلیون عدد به عنوان تیراژ تولیدی در نظر گرفته شده است.
- تلرانس تولید باید بر اساس نظر سفارش دهنده یا استاندارد جهانی که برابر با DIN 2088 است، در نظر گرفته شود.
البته این استاندار در اغلب کشورهای پیشرفته نظیر ژاپن مورد استفاده قرار می‌گیرد. متاسفانه در اغلب شرکت‌های ایرانی، تولید فنر لول هنوز به روش‌های سنتی و تجربی انجام می‌شود. در این روش هیچ استانداری رعایت نشده و تنها بر اساس تجربه تولید می‌شوند. به همین دلیل اغلب فنرهایی که از این روش تولید می‌گردند، کیفیت مناسبی نداشته و در مدت کوتاهی خراب و معیوب می‌شوند.
مزایا و معایب اسپرت کردن خودرو یا کاهش ارتفاع فنر لول
اگر نگاهی به خودروهای سطح خیابان بیاندازید، خودروهایی را مشاهده می‌کنید که ارتفاع آن‌ها پایین آمده یا به اصطلاح اسپرت شده‌اند. این نوع خودروها در میان اغلب جوانان محبوب بوده و مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برای اسپرت کردن خودرو از روش‌های زیر استفاده می‌گردد:
- یکی از روش‌ها کوتاه کردن ارتفاع فنر است. در این روش به علت کوتاه کردن فنر، قدرت جذب و مقاومت آن کاهش می‌یابد. در این صورت سرنشینان خودرو، صداها و ضربات ناشی از سطح جاده را بیشتر احساس می‌کنند.
- دومین روش، گرم کردن فنر لول است. در این روش برخلاف روشی قبلی که اندازه فنر برش داده می‌شد، با کاهش فاصله بین پیچ‌ها، اندازه فنر را کاهش می‌دهند. برخی افراد تصور می‌کنند که با انجام این روش مشکلی در خودرو به وجود نمی‌آید. در حالیکه اینگونه نیست. با این روش فنر مقاومت خود را از دست می‌دهد و خیلی شکننده و حساس می‌گردد.
- روش سوم که روش اصلی است و مطمئنا شما نیز با آن آشنا هستید، استفاده از فنر اسپرت است. فنر اسپرت به همین منظور تولید شده و همه ویژگی‌های لازم برای آن را داراست.
روش سوم اصولی‌ترین روش برای اسپرت کردن خودرو است. در این روش خودرو نرم‌ترحرکت کرده و جامپ معمولی و راحتی خواهد داشت. همچنین در سر پیچ‌ها، تعادل خودرو به خوبی حفظ می‌گردد. در این روش علاوه بر حفظ ظاهر خودرو، آن را زیباتر نیز نشان می‌دهد. از دیگر ویژگی‌های استفاده از روش اصولی می‌توان به افزایش کارایی و عملکرد بهتر خودرو بر روی پیچ‌های تند اشاره کرد.
اما روش‌های غیر اصولی معایب و خطراتی دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم :
- با استفاده از روش‌های غیر اصولی استهلاک خودرو شما افزایش می‌یابد.
- به دلیل عدم رعایت اندازه استاندارد، زیربندی خودرو به سطح بلند جاده نظیر سرعت گیرها، برخورد می‌کند.
- این روش‌ها موجب تولید سروصدای اضافی در خودرو می‌گردند.
- در کشور ایران، پایین آوردن ارتفاع خودرو غیر مجاز بوده و جرم تلقی می‌گردد. به همین دلیل در صورت مشاهده، پلیس با آن برخورد می‌کند.
- به دلیل خرابی و معیوب شدن فنرها، قسمت‌های دیگر خودرو نظیر شاسی و جلوبندی دچار مشکلات جدی می‌گردند.
- فرمان خودرو نسبت به خودروهای استاندارد، کمتر چرخیده و به دلیل عدم رعایت اندازه استاندارد، لاستیک‌ها با گلگیر برخورد کرده و دچار سایش می‌شوند.
سرویس‌های دوره‌‌ای و تعویض فنر لول
فنرهای با کیفیت طول عمر بالایی داشته و کمتر دچار خرابی یا مشکل می‌گردند. اما این ویژگی نباید موجب غفلت از این قطعه گردد. این قطعه نیز مانند سایر قطعات خودرو دچار آسیب، فرسودگی و استهلاک خواهند شد. بنابراین باید به صورت دوره‌‌ای مورد بررسی قرار گیرند.
در اغلب فنرهای لول از مواد با کیفیت و ضد زنگ استفاده می‌گردد. اما قطعاتی وجود دارند که به دلیل عدم استفاده از مواد اصلی و یا کیفیت، دچار زنگ زدگی و اکسید می‌گردند. زنگ زدگی فنر لول یکی از رایج‌ترین و شایع‌ترین مشکلاتی که از رانندگان از آن شکایت می‌کنند.
گذر زمان، ناهمواری‌های سطح جاده و استفاده از مواد بی کیفیت، موجب گشته تا مقاوم‌ترین قطعات خودرو نیز با مشکل روبه‌رو گردند. یکی از راه‌های جلوگیری از این مشکلات، انجام سرویس‌های دوره‌‌ای زیر نظر افراد خبره و کارشناس است.
فنرهای پوسیده یا زنگ زده با وارد شدن کوچکترین ضربات دچار شکستگی می‌گردند. بروز این مشکل می‌تواند آسیب‌های جدی‌‌ای را برای خودرو به همراه آورد.
بنابراین در صورت خرابی یا پوسیدگی فنر، چاره‌‌ای جزء تعویض نخواهید داشت. این قطعه باید در اسرع وقت با یک نمونه جدید و استاندارد جایگزین گردد.
راهنمای خرید بهترین فنر لول
هرچقدر اطلاعات و دانش شما درباره محصول بیشتر و کامل‌تر باشد، مطمئنا خرید بهتر و معقول‌تری خواهید داشت. به همین دلیل در ادامه چند نکته مهم را که باید در زمینه خرید فنر لول به خاطر داشته باشید را خدمتتان یادآوری می‌کنیم.
· قیمت
قیمت و بودجه مهم‌ترین و ابتدایی‌ترین معیار در خرید به شمار می‌آید. با مشخص شدن بودجه، محدوده خرید مشخص می‌گردد و محصولاتی که خارج از محدوده هستند، به کنار می‌روند.
· نوع
در برخی خودروها تنها در چرخ‌های جلو از فنر لول استفاده شده است. در برخی دیگر از خودروها نیز در هر چهار چرخ از این قطعه استفاده شده است. بنابراین در هنگام خرید باید تعیین کنید که به دنبال کدام نوع از آن‌ها هستید؟
از سوی دیگر نوع خودروها نیز در انتخاب و خرید فنر لول موثر است. در واقع شما نمی‌توانید فنر لول پراید را برای خودروهای دیگر خریداری کنید.
· طول
به دنبال فنر لول با چه طولی هستید؟
فنرهای شرکتی، شکل استاندارد خودرو را حفظ کرده و ارتفاع خوبی به خودرو می‌دهند. اما فنرهای اسپرت این گونه نیستند. همانطور که در متون فوق مطالعه کردید، این نوع فنرها ارتفاع خودرو را کاهش داده و دارای یک سری ویژگی دیگر هستند.
تصمیم با شماست!
· جنس
همانطور که می‌دانید فنر لول از جنس فولاد تهیه شده و برای انعطاف پذیر مواد دیگری نیز با آن ترکیب می‌شوند. فنرهای استاندارد حد اعتدال را رعایت کرده و نه خشک و نه نرم هستند. فنرهایی که خیلی نرم باشند در مدت کوتاهی افت کرده و کارایی خود را از دست می‌دهند. فنرهای خشک نیز به راحتی شکسته می‌شوند.
· برند
خرید از برندی که قبلا امتحان خود را پس داده و توسط افراد زیادی امتحان شده است، بهتر از برندهای ناشناخته بازار است. در خرید قطعات و لوازم یدکی خودرو بهتر است که ریسک نکنید و اجناس برند بازار را خریداری کنید.
· گارانتی
اغلب اجناس برند بازار دارای پشتیبانی‌های پس از فروش و گارانتی هستند. مطمئن باشید که هیچ شرکت برندی، بدون اطمینان از کیفیت محصول خود، خدمات گارانتی پس از فروش ارائه نمی‌کند. مطمئنا نسبت به محصولات خود آگاه بود و از آن اطمینان کامل دارند.
. نوع بسته بندی
نوع بسته بندی، پلمپ و لوگوی روی آن می‌تواند نشان دهنده اصالت کالا و کیفیت آن باشد. قطعات برند و اصل در بسته بندی‌های تمیز و زیبا قرار داده شده و روی آن‌ها به روش چسب‌ها و لوگوی شرکت پلمپ می‌گردد. برخی از شرکت‌های تقلبی، محصولات فیک خود را درون جعبه‌های بسته بندی قطعات اورجینال قرار می‌دهند. در این شرایط تنها می‌توانید از روی پلمپ و لوگوی شرکت، متوجه اصل یا غیر اصل بودن آن شوید.
· شرکت‌های ارائه کننده
اگر یکبار به بازار فروش قطعات یدکی خودرو مراجعه کنید، انواع مختلفی از قطعات مشابه را مشاهده می‌کنید که از نظر شکل ظاهری مشابه بوده اما قیمت‌های متفاوتی دارند. تشخیص این قطعات از یکدیگر کار سختی است.
پیشنهاد می‌کنیم که محصولات خود را از شرکت‌های معتبر خریداری کنید.
پیشنهاد می‌کنیم که محصولات خود را از شرکت‌های معتبر خریداری کنید.
