11 صدای غیر عادی خودرو که نباید نادیده گرفت + روش عیب یابی
*با ما (گروه بازرگانی فلاحی) همراه باشید.
یکی از مواردی که تقریبا برای تمامی رانندگان ممکن است پیش آمده باشد، شنیدن صدای غیر عادی خودرو است. آشنایی با دلایل شنیدن این صداها باعث می‌شود بتوانید تا حدی این مشکلات را تشخیص داده و مانع از بوجود آمدن مشکلات بیشتر شوید.
در این مقاله به بررسی برخی از این صداها می‌پردازیم.
- صدای قیژ قیژ یا صدای جیر جیر خودرو
در خودرو دو تسمه اصلی وجود دارد که یکی تسمه دینام و دیگری تسمه تایم است. این تسمه ها نقش بسیار مهمی در خودرو ایفا می‌کنند و حتما باید به نشانه های خرابی و تعویض به موقع آن‌ها دقت کرد.
یکی از مشکلاتی که ممکن است در حین رانندگی با آن مواجه شوید شنیدن صدای جیر جیر یا قیژ قیژ از موتور خودرو است. در این صورت به احتمال زیاد تسمه دینام و یا پولی ها دچار مشکل شده و اصلا نباید این مساله رو نادیده گرفت.
در حالت کلی 4 دلیل می‌تواند برای صدای تسمه وجود داشته باشد:
- دلیل اول این که تسمه دینام فرسوده شده و عملکرد درستی ندارد. همانطور که می‌دانید تسمه دینام طول عمر خاص خود را دارد که باید با توجه به شرایط رانندگی و توصیه های مربوط به بازدید و تعویض این قطعه براساس کیلومتر توجه کرد و اگر تسمه طول عمر خود را گذرانده باشد و تعویض نشود، به سر و صدا می‌افتد که این معمولا می‌تواند مربوط به خود تسمه و پولی های تسمه سفت کن و هرزگرد باشد.
- دلیل بعدی میزان سفتی تسمه ها است که تسمه سفت کن معمولا به صورت اتوماتیک این کار را انجام می‌دهد و در صورتی که تسمه فرسوده باشد، تسمه سفت کن نمی‌تواند کشش کافی بر روی تسمه ایجاد کند، در نتیجه تسمه می‌لغزد و ایجاد صدایی مانند جیر جیر یا قژ قژ می‌کند. این صدا در زمان به کار افتادن کمپرسور کولر و یا پمپ هیدورلیک فرمان بیشتر می‌شود.
- در مناطقی که هوا شرجی است به دلیل قطرات شبنم که روی تسمه می‌نشینند، ابتدا صدای قیژ قیژ شنیده می‌شود و بعد کمتر می‌شود. ولی اگر صدا کمتر نشد یعنی تسمه دینام فرسوده است.
در نظر داشته باشید که اگر این صدا مربوط به خرابی تسمه دینام باشد، می‌تواند به شدت خطرآفرین باشد. برای مثال در موتور EF7 اگر تسمه دینام یک پله از روی پولی آن طرف تر بیوفتد، باعث پارگی تسمه دینام می‌شود و همانطور که می‌دانید تسمه دینام به صورت شیار دار است. وقتی پاره شود یک رشته از این تسمه می‌تواند وارد پولی سر میل لنگ شود، و در نتیجه باعث شود تسمه تایم، تایم رد کند که می‌تواند به موتور خودرو آسیب خیلی جدی وارد کند.
در نتیجه در نظر داشته باشید که هیچ صدایی را در خودرو نباید نادیده گرفت. همچنین توجه کنید که همواره از تسمه های باکیفیت برای خودروی خود استفاده کنید چرا که خرابی زودرس این قطعه می‌تواند به شدت به موتور خودرو آسیب وارد کند.
- آخرین دلیل هم مربوط به تراز نبودن پولی ها است که حتما باید پولی ها را چک کرد.
برای تشخیص اینکه صدا جیر جیر یا قیژ قیژی که شنیده می‌شود از پولی است یا تسمه، می‌شود با اسپری، کمی آب بر روی تسمه دینام پاشید و اگر این صدا شنیده شد، یعنی مشکل از کشش تسمه است که می‌تواند نشانه خرابی تسمه و یا فرسودگی فنر تسمه سفت کن باشد که تسمه سفت کن باید عوض شود.
اولین مرحله برای تشخیص اینکه پولی سالم است یا خیر، این است که می‌توانید با یک اسپری کمی آب بر روی راحت‌ترین پولی بریزید. در این صورت سه وضعیت پیش می‌آید.
- اول اینکه اگر بلافاصله صدای تسمه قطع شد و مشاهده کردید که تسمه و پولی ها به درستی به حرکت خود ادامه می‌دهند، باید بدانید که یاتاقان پولی‌ها مشکلی نداشته و باید به دنبال مشکل از جای دیگر باشیم.
- در حالت دیگر ممکن است بعد از اسپری کردن آب مشاهده کنید که صدای نویز هنوز هم شنیده می‌شود که این می‌تواند به دلیل وجود مشکل در یکی از پولی‌ها باشد.
- در نهایت اگر با اسپری کردن صدای نویز بیشتر شد، احتمالا تسمه سفت کن یا خیلی سفت و یا خیلی شل است که می‌تواند به خاطر خرابی تسمه سفت کن باشد و یا فرسودگی تسمه ها.
تراز نبودن پولی ها یکی از دلایل شایع شنیدن این صدا است. پس اگر تسمه با آب ساکت شد، باید به سراغ تراز نبودن پولی‌ها بروید.
باید دقت کنید که تسمه صاف روی پولی ها قرار گرفته یا خیر. همچنین به لبه پولی ها دقت کنید که بدون لرزش می‌چرخند یا خیر. همچنین باید توجه داشته باشید که اگر پولی به صورت عرضی لرزش داشته باشد صدای قیژ شنیده خواهد شد.
از طرفی دیگر باید نگاهی به پمپ هیدورلیک فرمان بیندازید، که صاف و بدون لرزش کار کند. کمپرسور کولر و غلطک های هرزگرد نیز باید چک شوند.
به طور کلی بعد از اینکه درب محفظه موتور را باز کردید، خودرو را روشن کنید و به صورت چشمی حرکت چرخشی پولی های دینام، کمپرسور، واترپمپ و میل لنگ را از لحاظ تابیدگی و چرخش کنترل و بررسی کنید. در صورتی که حرکت غیریکنواخت در پولی مشاهده کردید، باید اثرات این تابیدگی را بر روی تسمه بررسی کنید. که اگر اثری مشاهده شود حتما باید تسمه و پولی معیوب تعویض شوند. وقتی پولی را دمونتاژ کنید می‌توانید دوپهن شدگی شیارهای روی پولی، وجود پلیسه و تیز شدن شیارها را مشاهده کنید که باعث خرابی تسمه می‌شود.
به این ترتیب باید پولی های واترپمپ، بلبرینگ های آلترناتور و پولی پمپ هیدورلیک بررسی شوند و باید به همراستا بودن آن‌ها دقت شود.
در صورت شنیدن هر صدایی از موتور خودرو حتما سری به موتور بزنید و اگر نمی‌توانید مشکل را تشخیص دهید حتما به یک تعمیرکار مراجعه کنید.
- صدای جیغ مانند
شنیدن صدای جیغ مانند از خودرو دلایل متفاوتی می‌تواند داشته باشد.
همونطور که پیش از این اشاره شد یکی از موارد شنیدن این صدا از موتور خودرو، شل بودن تسمه ها و یا پوسیدگی آن‌ها است که می‌تواند بسیار خطرناک باشد. البته باید به زمان شنیدن این صدا هم توجه کرد. برای مثال در این مورد اگر زمانیکه پایتان را بر روی پدال گاز فشار می‌دهید و یا زمانیکه قصد کاهش سرعت را دارید، اگر این صدا شنیده شود، نشانه آن است که که تسمه ها به مشکل خورده، شل و یا پوسیده شده‌اند.
یکی دیگر از دلایل شنیدن این صدا مربوط به سیستم فرمان خودرو است. زمانیکه فرمان را می‌چرخانید، اگر صدای جیغ مانند شنیدید که گاهی هم بسیار بلند است، نشون دهنده این است که سیستم فرمانتان مشکل دارد. با توجه به اینکه بخش های متحرک در سیستم فرمان زیاد است، باید بررسی شود که این مشکل از کدام بخش است.
مورد دیگه مربوط به ترمزها است. اگر صدای جیغ موقع ترمز کردن و فشار دادن پدال ترمز شنیده شود، نشانه این است که سیستم ترمز نیاز به بررسی و یا تعویض برخی قطعات دارد که بهتر است ابتدا نگاهی به ناحیه ترمز یعنی روتور، دیسک و لنت ترمز بیندازید. برای مثال اگر لنت ترمزها را به موقع تعویض نکنید، لنت نازک شده و هشدار تعویض لنت با صدای جیغ مانند شروع می‌شود.
دلیل دیگری که می‌تواند صدای جیغ مانند ایجاد کند، فرسودگی بلبرینگ‌های دینام است.
دراین مورد دقت کنید که اگر صدا از ناحیه دینام به گوش می‌رسد، می‌شود نتیجه گرفت که ممکن است اشکال از بلبرینگ دینام باشد. پس اول بلبرینگ را چک کرده و در صورت نیاز دینام را به صورت کامل تعویض کنید.
آخرین دلیلی که می‌توانیم به آن اشاره کنیم، مربوط به قسمت های متحرک خودرو است که یا به دلیل بد عمل کردن و یا تراز نبودن و لق زدن است.
همانطور که می‌دانید خودرو از تعداد بسیار زیادی قطعات متحرک تشکیل می‌شود که سائیده شدن هر کدام از این قطعات فلزی بر روی یکدیگر و یا برخورد آن‌ها با هم، و یا عدم سرعت چرخش مناسب آن‌ها، می‌تواند صدای جیغ مانند تولید کند.
در نهایت بدانید که هرگز نباید صداهای غیرعادی که از خودرو شنیده می‌شود را نادیده گرفت. چرا که هر کدام از آن‌ها می‌تواند نشانه وجود یک مشکل جدی در خودرو باشد.
صدای قیژ قیژ
- صدای انفجار
از دیگر صداهایی که ممکن است از خودرو شنیده شود، صدای انفجار از اگزوز خودرو است. لوله اگزوز وظیفه خارج کردن دود ناشی از احتراق را بر عهده دارد. در صورت خرابی این لوله، فرسودگی و یا زنگ زدگی آن، ممکن است صدای انفجار شنیده شود و حتی ممکن است بوی دود اگزوز را نیز احساس کنید.
صدای سیلی زدن و یا تق تق کردن
همانطور که می‌دانید دو نوع یاتاقان برای میل لنگ وجود دارد. یاتاقان های ثابت و متحرک. در صورت شنیدن صدای ضربه و یا تق تق از پایین خودرو، مشکل اصلی از یاتاقان‌های متحرک و یا اصلی است. این حالت همان است که به آن یاتاقان زدن می‌گویند.
شنیدن صدای سیلی مانند از بخش مرکزی موتور خودرو نیز، می‌تواند نشانه خرابی رینگ پیستون و یا فرسایش دیواره‌های پیستون است. در هر دو حالت بهتر است که خودرو را پس از شنیدن این صداها خاموش کنید تا از وارد آمدن خسارت های بیشتر جلوگیری کنید.
- صدای کلیک کردن
اگر زمانیکه میخواهید دور بزنید و یا گاز بدهید، صدای کلیک کردن میشنوید، پلوس خودرو دچار مشکل شده است. این مشکل می‌تواند مربوط به سرپلوس و یا میله آن باشد. این صدا همچنین می‌تواند مربوط به شل شدن میله رابط چرخ و یا فرمان باشد.
- صدای بنگ بنگ، ساییدگی و یا جیرجیر
یکی از صداهایی که ممکن است هنگام عبور از دست انداز یا سرعت گیر با آن مواجه شوید، صدای ساییدگی، بنگ بنگ و یا مشابه آن است. این صداها نشانه مشکل در میل موجگیر و یا بوش‌های دو سر آن است.
- صدای سوت مانند
صدای سوت مانند ممکن است از جاهای مختلف خودرو شنیده شود. یکی از این موارد برای زمانی است که خودرو روشن است و از داخل صدای سوت شنیده می‌شود که مربوط به نوارهای آب بندی خودرو است. این صدا همچنین می‌تواند از زیر کاپوت شنیده شود.
در صورت شنیدن این صدا از زیر کاپوت، ممکن است شیلنگ سیستم خنک کننده دچار مشکل شده باشد. این شیلنگ‌ها بعد از مدتی کارکرد، فرسوده شده و نیاز به تعویض دارند. در صورتی که به موقع تعویض نشوند، ترک‌های ایجاد شده باعث خروج هوا و شنیدن صدای سوت مانند می‌شود.
- صدای زوزه مانند از زیر خودرو (وز وز)
اگر این نوع صدا را در زمان تغییر شتاب خودرو احساس کردید، به احتمال زیاد دیفرانسیل نیاز به روغن دارد. از دیگر دلایل مربوط به این صدا می‌توان به فرسودگی سیبک ها، بلبرینگ چرخ و یا همان دیفرانسیل اشاره کرد.
- صدای هیس هیس از زیر درب موتور خودرو
شنیدن این صدا به زمان آن بستگی دارد. برای مثال اگر در زمان فشردن یا رها کردن پدال ترمز این صدا را شنیدید و یا چند ثانیه پس از خاموش کردن خودرو، می‌تواند نشان دهنده وجود مشکل در بوستر ترمز باشد. از سوی دیگر ممکن است این صدا در زمان روشن و یا خاموش کردن کولر یا بخاری شنیده شود که به احتمال زیاد فن زیر داشبورد خراب شده است.
در زمان خاموش کردن موتور خودرو، در صورتی که صدایی همچون هیس هیس و یا جلز و ولز کردن شنیدید، باید به دنبال نشتی از خودرو باشید. این صدا می‌تواند به دلیل نشتی روغن و یا مایع خنک کننده بر روی بخش‌های داغ موتور همچون منیفولد اگزوز باشد. از سوی دیگر اگر با شنیدن این صدا متوجه بالا رفتن مصرف سوخت خودرو شدید، به دنبال نشتی در لوله مکش باشید.
- صدای غیرعادی هنگام دور زدن
اگر هنگام دور زدن با صدایی غیرعادی مواجه شدید، این صدا می‌تواند به دلیل کم بودن باد لاستیک‌ها و یا سائیدگی لاستیک باشد. اگر این مشکل از سمت چرخ خودرو نبود، به سراغ بلبرینگ ها و یا عدم بالانس بودن چرخ بروید.
- صدای بد موقع استارت زدن
صدای بد استارت یکی از نکات مورد توجه در عیب یابی خودرو از روی صدا است. اگر در زمان استارت صدای ناهنجاری میشنوید، می‌تواند به دلیل شل شدن سیم برق متصل به باتری باشد. اگر این صدا مانند ناخن کشیدن روی شیشه و یا جیغ مانند باشد، نشان دهنده این است که تسمه پروانه شل شده و یا دچار خرابی و پوسیدگی شده است که نیازه به تعویض دارد. همچنین اگر در این موقع صدایی شبیه خرخر شنیده شود، می‌تواند مربوط به دنده اتوماتیک استارت باشد.
- صدای اول صبح یا صدای تایپیت
یکی از مواردی که ممکن است برای خودرو اتفاق بیوفتد که معمولا در خودروهای 206 و سمند ملی، و در موتورهای 6 سیلندر مانند کیا و هیوندا شنیده می‌شود، صدای تایپیت یا صدایی است که اول صبح زمانیکه خودرو را روشن می‌کنید، شنیده می‌شود.
روی بدنه استکانی تایپیت کانالی برای ورود روغن وجود دارد که این روغن از طربق سوراخ های موجود روی این کانال به درون استکانی می‌رود. در صورتی که روغن به اندازه کافی نباشد نمی‌تواند داخل پیستون تایپیت را پر کند، که در نتیجه باعث شنیده شدن صدا از تایپیت می‌شود.
عمده علت خرابی تایپیت روغن کثیف و جرم گرفتگی داخل تایپیت است که توصیه می‌شود حتما از فیلتر روغن خوب استفاده کنید تا به این مشکل برنخورید.
فیلتر روغن خوب، روغن موتور خوب، سرویس به موقع این قطعه باعث می‌شود که تایپیت ها از کار نیوفتاده و چون زمانیکه تایپیت خالی است و ضربه می‌زند، به مرور تایپیت گود شده و کاملا خراب می‌شود.
